Gepubliceerd: 07 Oct 2020
In de zomer presenteerde de regering een coronawet. Daar kwam direct stevige kritiek op, onder andere van de Orde van Advocaten, de Ombudsman en VNG. Daarna is de wet herschreven. Deze week, op 7 en 8 oktober vergadert de Tweede Kamer over het nieuwe wetsvoorstel. Wat staat er nu precies in?
Hoe lang is de wet geldig?
In het oude wetsvoorstel stond dat de wet een jaar geldig was, daar is nu 3 maanden van gemaakt. Elke drie maanden moet het parlement actief besluiten om de wet voort te zetten.
Waarom is een wet nodig?
De wet zorgt er voor dat er nu een wettelijke basis is voor alle maatregelen. Er kwam veel kritiek op de mondkapjesplicht en het geven van boetes, doordat er eerder geen grondwettelijke basis was voor sancties. De maatregelen zijn een inbreuk op onze grondrechten en het is goed dat dit nu bij wet geregeld is.
Wat regelt de wet?
De wet regelt zaken zoals afstand houden, het aantal mensen dat mag samenkomen en meer. De corona-app is uit het wetsvoorstel gehaald. Ook staat er niet meer in dat de politie achter de voordeur mag handhaven.
Wat zegt de wet niet?
De wet zegt niet hoeveel afstand mensen moeten houden, welke publieke plaatsen open blijven en welke evenementen mogen doorgaan: dat wordt straks allemaal geregeld bij ‘ministeriële regeling’. Mensenrechtencollectief NJCM is hier kritisch over, omdat de Raad van State (een belangrijk adviesorgaan van de regering) hierbij dan geen rol heeft. Als de ‘ministeriële regeling’ niet snel genoeg gemaakt kan worden, dan mag een veiligheidsregio noodverordeningen uitvaardigen. Ook hier is NJCM kritisch over, omdat er in de gemeenteraden geen democratisch toezicht is op de veiligheidsregio’s.
Voor wie geldt de wet?
De wet geldt voor iedereen in Nederland. Mensen uit hetzelfde huishouden hoeven geen afstand te houden. Politieagenten, BOA’s, andere opsporingsambtenaren en hulpverleners hoeven ook geen afstand te houden.
Krijg je een strafblad?
Volgens het wetsvoorstel is de boete voor onvoldoende afstand houden € 435,-. Een boete betekent dan inderdaad een strafblad omdat je een strafblad krijgt wanneer een boete hoger is dan € 100,-. Echter, het kabinet besloot al eerder om geen aantekening op het strafblad te maken voor coronaboetes. Ook ligt er inmiddels een voorstel om de boete te verlagen naar € 99,-: in dat geval heeft een coronaboete geen gevolgen meer voor het strafblad.
Zijn de regels overal hetzelfde?
NJCM wijst er op dat regelgeving die later wordt gemaakt, bijvoorbeeld via ‘ministeriële regeling’ of door de veiligheidsregio’s, duidelijk en toegankelijk moeten worden opgesteld. Dit is nodig om de rechtszekerheid van burgers te waarborgen: als in verschillende regio’s verschillende regels zijn (zoals nu eigenlijk het geval is) dan is dat super ingewikkeld.
Onze visie
De nieuwe coronawet is beter dan het vorige voorstel. Door een wet te maken hebben de maatregelen nu een wettelijke basis. De corona-app is er uit gehaald, de politie mag niet bij mensen binnenkomen om de anderhalve meter te handhaven en de wet heeft een beperkte houdbaarheid. Wie een boete heeft gekregen heeft niet langer een aantekening op zijn/haar strafblad. Tegelijkertijd blijven er zorgen over het toezicht op de maatregelen. De Kamer heeft een toezichthoudende rol, de Raad van State kan niet meedenken. Ook is er geen democratisch toezicht op de regels die veiligheidsregio’s uitvaardigen.