Nieuwe pilot politie: iedere controle wordt binnenkort geregistreerd. Goed nieuws, maar gaat het helpen tegen etnisch profileren?
Gepubliceerd: 09 Oct 2017
Een groep Haagse politieke partijen pleit er voor dat de politie in Den Haag gaat meedoen aan een landelijke pilot met stopformulieren. Controle Alt Delete is positief over de niet aflatende inzet van de raadsleden en de pilot die binnenkort van start gaat, maar stelt dat er geen sprake is van stopformulieren.
Aanleiding
De gemeenteraad doet de oproep naar aanleiding van een interview met Peter Slort in de Volkskrant afgelopen woensdag. Controle Alt Delete is kritisch over het gebrek aan transparantie rondom de pilot.
De pilot
Wat behelst deze proef precies? De politie legde het woensdag in de Volkskrant uit: de politie gaat iedere controle registreren zodat ze weten hoeveel controles de politie uitvoert. Alle informatie wordt verzameld in een database, die ook weer input gaat geven aan de agent. Straks is het bijvoorbeeld mogelijk om in het systeem te zien dat een auto of brommer al drie keer is gestopt, zonder dat er iets gevonden is. Politieagenten worden er vervolgens op getraind om die auto dan niet een vierde keer te controleren. De burgers krijgen hiervan niets te zien - dit gebeurt allemaal in het politiesysteem. Wel kan iemand zijn/haar politie-informatie opvragen en terugzien hoe vaak hij/zij gestopt is.
Wat is wel/geen stopformulier?
In bijvoorbeeld Engeland wordt al jaren met stopformulieren bijgehouden wie de politie stopt, wat de reden van de controle was, wat de etniciteit van die persoon is en of de controle leidde tot een boete of aanhouding. Aan de hand van specifieke registraties van controles kunnen klachten simpel worden onderzocht en aantijgingen van discriminatie worden bevestigd of weerlegd. https://controlealtdelete.nl/blog/drie-goede-redenen-om-voor-stopformulieren-te-zijn
De pilot van de Nederlandse politie wijkt hiervan aanzienlijk af. Etniciteit wordt bijvoorbeeld door de politie niet geregistreerd. Ook is het nog onduidelijk op welke manier de cijfers inzicht gaan geven in de effectiviteit van controles. Het label stopformulieren op de de pilot plakken is daarom onjuist, en waarschijnlijk ook contra productief: er is grote weerstand binnen de politie tegen stopformulieren.
Positieve ontwikkeling
De pilot gaat op drie punten een positieve invloed uitoefenen. Ten eerste wordt een klacht indienen tegen een agent gemakkelijker. Als je bijvoorbeeld het dienstnummer niet weet, dan kan je in het systeem terug kijken welke agent de controle uitvoerde en alsnog een klacht indienen. Ten tweede: de politie krijgt inzicht in hoe vaak iemand gecontroleerd is zonder dat dit iets heeft opgeleverd. Met de juiste sturing kunnen agenten getraind worden om een controle dan niet nogmaals uit te voeren. De derde positieve ontwikkeling is dat er nu enige mate van cijfermatig inzicht in politiecontroles op straat zal komen, wat zal bijdragen aan het professioneler selecteren door agenten. Dit vermindert – hopelijk - het aantal ten onrechte gecontroleerde burgers, ongeacht welke huidskleur zij hebben.
Kritiek van Controle Alt Delete
Registratie van etniciteit is geen onderdeel van de pilot. De pilot zal daarom geen inzicht geven in de omvang van etnisch profileren en ook niet in de de af- of toename van etnisch profileren. De grote vraag blijft daarom hoe de politie meetbaar kan maken dat etnisch profileren daadwerkelijk terug wordt gedrongen. Dat is cruciaal om het vertrouwen in de politie en de legitimiteit van de politie te versterken.
Zolang politiecontroles niet systematisch gemonitord worden kan dit niet beoordeeld worden. Systematische monitoring kan met stopformulieren, maar kan mogelijk ook op een andere manier: met data die de politie al verzamelt, aangevuld met nieuwe gegevens uit de MEOS pilot.
Toekomstscenario
Elke bevraging (natrekken van een kenteken of ID) wordt opgeslagen door de politiesystemen. Elke overtreding en elke boete worden opgeslagen door de politiesystemen. Die registraties zijn allemaal gekoppeld aan een BSN, die zijn gekoppeld aan het GBA/BPR. Deze bevat de informatie op basis waarvan het CBS cijfers verzamelt over de bevolking en mensen kan categoriseren als 'allochtoon' of 'autochtoon'. De conclusie hiervan is dat alle relevante informatie al in huis is om politiecontroles systematisch te monitoren op de effectiviteit (wat wordt er mee bereikt?) en de eerlijkheid (wat is de omvang van etnisch profileren?).
Justitie kan kennelijk wel bijhouden welke afkomst de criminelen in onze cellen hebben, maar niet bijhouden welke afkomst de mensen hebben die de politie (on)terecht controleert? Dat is onwaarschijnlijk…
Lees hier de reactie van de politie op de uitspraken van de raadsleden van Den Haag.
Controle Alt Delete volgt het onderwerp op de voet, lees mee via facebook.