Korpschef slaat wederom plank mis

Norm wordt nog steeds niet gesteld, sterker nog discriminatie wordt gebagatelliseerd naar een blik of foute opmerking en opgelost met 'praten'…

Gepubliceerd: 02 Aug 2019

Vanuit Controle Alt Delete keken we uit naar dit interview omdat er behoorlijk wat (on)gevraagde adviezen gegeven zijn over de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor de misstanden die ook de Korpschef (h)erkent.

Officiële reactie Korpschef

Na dagen storm van kritiek over racisme, discriminatie en ander grensoverschrijdend gedrag bij de politie komt de Korpschef met een antwoord in de NRC: ‘Discriminatie gaat vaak om een blik of foute opmerking’. Onze eerste reactie is: zorgwekkend gebrek aan leiderschap om de besproken en aangetoonde misstanden te reduceren tot een blik of foute opmerking.

Oplossing is praten

”We moeten eindeloos de dialoog zoeken. Zo ontstaat begrip voor elkaar. Maar ook een norm stellen. Van álle leidinggevenden verwacht ik dat zij zich naar de medewerkers uitspreken en daar ook naar handelen.” Onze reactie: Dialoog is uiteraard belangrijk, echter het voeren van een goede dialoog is een kunst en er kleven derhalve ook veel randvoorwaarden aan dit type interventie. Uit onderzoek van Kennisplatform Integratie & Samenleving blijken 6 concrete voorwaarden. Voldoen de dialoogsessies van de politie hieraan? Punt 5 is ‘maak de positieve sociale norm voorafgaand en tijdens de dialoog expliciet’, bijvoorbeeld: iedereen wordt gelijkwaardig behandeld. Dit laatste gebeurt onvoldoende. De politie heeft al een beroepscode, maar deze moet hoog nodig worden aangevuld met heldere regels over omgangsvormen en taalgebruik. Dit moet gelden voor zowel politieagenten onderling, alswel voor het contact dat zij hebben met burgers. Aan het overtreden van de regels moeten transparante sancties verbonden zijn zoals een berisping, schorsing en ontslag.

Interventies zoals theatervoorstelling Rauw

“Daarom moeten de vierduizend leidinggevenden met hun agenten in gesprek over discriminatie en intimidatie op de werkvloer. Daarom bezochten twintigduizend agenten de theatervoorstelling Rauw, over het binnen de politie bespreken van dilemma’s.” Onze reactie: prima, net als vertoning Verdacht. De grote vraag die overblijft is alleen: wat is het effect van zo’n theaterbezoek? Heeft er na het bezoek geen discriminatie incident meer plaatsgevonden? Heeft het de aanspreekcultuur onderling bevorderd? Is er nu een heldere norm over wat grensoverschrijdend is en wat niet?

Meldpunt

Dat er een meldpunt wordt ingericht is een goede eerste stap echter de uitleg van de korpschef stemt ons nog niet volledig tevreden. Lees onze blog voor punten die in onze ogen nog verder uitgewerkt moeten worden.

Hoor en wederhoor

“Beleving en feiten lopen door elkaar ... Vaak gaat het om dingen die tussen de vingers doorlopen. Om een foute opmerking, een blik ... Als agenten terugkomen van een heftige dienst, moeten ze ontladen. Daar worden soms foute opmerkingen gemaakt … Vaak zitten daar geen kwade bedoelingen achter, maar het gebeurt wel. We moeten hoor en wederhoor toepassen bij dit soort incidenten” Vervolgens maakt Akerboom een koppeling naar hoe meer diversiteit hier bij zou kunnen helpen. Hij geeft aan dat doordat er meer vrouwen bij het korps zitten het geleid heeft tot een cultuurverandering: “Er hangen bijvoorbeeld geen pornoposters meer in kleedkamers.” Onze reactie: wat heeft de hoor en wederhoor tot nu toe opgeleverd? In de afgelopen jaren hebben er zich meerdere gebeurtenissen afgespeeld waar er ingegrepen kon worden. In 2017 heeft hij bijvoorbeeld een ‘zwartboek discriminatie’ in ontvangst genomen met 26 verschillende voorbeelden zoals: ‘Een leidinggevende kwam ooit de koffiekamer in met de vraag: ‘Waar is die n*ger?’. Hoe kan het dat de Korpschef niet kan aangeven hoe er is opgetreden tegen de desbetreffende leidinggevende? In de uitzending van Jinek zegt de Korpschef dat hij er werk van maakt door onderzoek en eventueel een sanctie, in de uiterste vorm ontslag. Maar, voor zover wij weten is er de afgelopen 5 jaar geen enkele agent ontslagen vanwege racisme, discriminatie of etnisch profileren.

Diversiteit

Een oplossing volgens de Korpschef is meer diversiteit, echter Nederlands politiekorps wordt steeds witter, Politie wordt niet diverser door afhakers en uit cijfers van het CBSblijkt dat alle inspanningen om het politiekorps diverser te maken onvoldoende succes hebben. Er liggen grote uitdagingen. Jonge agenten met een migratieachtergrond haken vaak binnen twee jaar af bij de politie. Het aandeel afhakers is ongeveer even groot als het aandeel binnenkomers. Dat blijkt uit een analyse van NRC van cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft gepubliceerd. Uit eerder onderzoek bleek al dat de politie onder jongeren met een migratieachtergrond een zeer impopulaire werkgever is. Slechts 1 procent van die groep gaf in een onderzoek van Motivaction en de Politieacademie in 2016 aan voor de politie te willen werken – het vak van agent was even onaantrekkelijk als boer. Van Nederlanders zonder migratieachtergrond zei toen 8 procent wel voor de politie te willen werken. In onze oproep van 19 juli j.l. in het NRC. trokken we samen met diverse organisaties niet alleen aan de bel, maar benoemden wij ook drie prioriteiten met concrete adviezen waaronder een gezond HR beleid. De focus ligt de laatste jaren op de instroom van divers personeel. Toch ligt er nog steeds geen visie op doorstroom, zij-instroom en behoud. Het doorstroombeleid moet niet alleen gebaseerd zijn op versleten blauwe broeken (aantal dienstjaren) maar ook op diverse kennis en ervaring in verschillende disciplines. De komende jaren gaan 14.000 politiemensen met pensioen. Dat is ongeveer een kwart van de organisatie en biedt perspectief voor vernieuwing en verandering. De korpsleiding moet een gezond HR beleid garanderen zodat diversiteit binnen afzienbare tijd in alle managementlagen doordringt. Met de huidige cultuur en werkwijze zijn quota daarom onmisbaar.

Onze visie

Lang verhaal kort: Met de visie van de huidige leiding, de houding van het middelmanagement en de carte blanchevan gedachtegangen van sommige politieagenten gaat er geen verandering komen. Wat er als eerste moet gebeuren? Er moeten een nieuw norm gesteld worden van omgangsvormen en taalgebruik. Ook moet deze nieuwe norm worden gehandhaafd. #KiesEenKant

Doe mee

Zet je in tegen etnisch profileren en buitenproportioneel geweld