Gepubliceerd: 28 Jun 2021
Wat is er gebeurd?
Op 11 mei 2021 werd de Marokkaans-Nederlandse Ilyass (21) in Almere staandegehouden door een politieagent. Ilyass kon zijn rijbewijs niet laten zien, waarna de staandehouding uitmondde in een arrestatie waarbij veel geweld werd gebruikt. Hij deelt het volgende verhaal met ons.
Trigger warning: de tekst bevat aanstootgevende uitspraken van de agenten in kwestie en een gedetailleerde beschrijving van de geweldstoepassingen.
De aanleiding: een verkeersboete
Na de iftar, rond 23.00 uur ’s avonds, spreekt Ilyass af om samen met twee collega’s te gaan sporten. Ze rijden in verschillende auto’s naar een parkeerplaats om daar uiteindelijk met één auto verder te gaan naar de sportschool. Ilyass is als eerste op de parkeerplaats, waar een agent hem stopt. De agent meent te hebben gezien dat Ilyass door rood is gereden. Ilyass is er stellig van overtuigd dat hij niet door rood heeft gereden. De agent vordert zijn rijbewijs maar Ilyass kan deze niet overhandigen omdat het in de andere werkbus ligt. Ilyass heeft wel de autopapieren bij zich en een portemonnee met daarin meerdere pasjes waarop zijn naam stond. Hij begrijpt dat hij zijn rijbewijs moet laten zien en stelt voor het rijbewijs samen met de agent op te gaan halen. De agent ging daar niet in mee en trok direct zijn handboeien tevoorschijn. Voordat hij het door had stond Ilyass tegen de motorkap van de politieauto. Voor de ogen van zijn vrienden kreeg hij hardhandig handboeien om en werd hij gefouilleerd. Naar eigen zeggen bleef Ilyass herhalen dat hij rustig zal meewerken.
“Tyfus jong, zwijn dat je bent”
Ilyass en de aanwezige collega’s vertellen ons dat Ilyass geen geweld heeft gebruikt en dat er plots een tiental agenten naar de parkeerplaats komt. Ze zien zelfs een busje met politiehonden. Ilyass is aan zijn handboeien omhooggetild, op de grond gegooid en met zijn gezicht tegen de grond geduwd. Drie agenten sjorden aan zijn lichaam. Ilyass werd in zijn gezicht geslagen en voelde knieën op zijn rug. Op het videomateriaal dat Ilyass met ons deelt is te horen hoe agenten dingen zeggen als “tyfus jong” en “zwijn dat je bent.” Op de beelden is verder te zien dat de agenten het filmen belemmeren. Wanneer de collega’s van Ilyass filmen, richten de agenten gezamenlijk hun zaklampen in de richting van de camera. De getuigen vertellen ons dat ze in paniek raakten toen ze Ilyass hoorden roepen dat hij geen lucht meer krijgt. Ze waren bang dat hij zou stikken en zagen veel bloed op de grond. Ze begonnen te schreeuwen. Een van hen kreeg een klap met een wapenstok.
Hondsdolheid en naar de cel
Uiteindelijk zagen de getuigen hoe Ilyass hardhandig in een politieauto werd gezet waarbij zijn voet een aantal keer tussen de deur komt. De hondengeleider verzocht de getuigen te vertrekken, maar ze wilden hun collega niet alleen laten dus gaven niet direct gehoor aan zijn verzoek. De hondengeleider drong steeds meer aan en zegt dan: “als ik jou was, zou ik weggaan. Als er iets is dat je niet wilt hebben, is het hondsdolheid.” De getuigen zijn uiteindelijk vertrokken. Ilyass is meegenomen naar het politiebureau in Almere Centrum. Zijn wonden zijn niet verzorgd en zijn rechten zijn hem niet uitgelegd. Uiteindelijk is hij vrijgelaten met drie boetes: door rood rijden, niet kunnen tonen ID bij vordering en niet kunnen tonen rijbewijs. Ilyass heeft contact met ons opgenomen en doet aangifte tegen de agenten.
Wat zegt de politie?
Wij hebben contact opgenomen met de politie omdat we benieuwd zijn naar de visie van de politie op dit voorval. We hebben een reeks vragen gesteld waaronder: waarom is Ilyass met handboeien om gearresteerd, waarom werd besloten om geweld te gebruiken en waarom is er zoveel mankracht ingezet. De woordvoerder van de politie laat weten het te betreuren dat Ilyass een nare ervaring heeft overgehouden aan zijn contact met de politie. Ook bevestigt de politie een deel van het verhaal van Ilyass: een agent zag hem door rood rijden en gebruikte vervolgens geweld bij de aanhouding. Volgens de woordvoerder is het geweld vastgelegd en gemeld bij de Hulpofficier van Justitie – dit is gebruikelijk. Over de scheldpartij kan de woordvoerder niets zeggen. De politie stelt dat ze onze vragen inhoudelijk verder niet kunnen beantwoorden, omdat het OM zich nog niet over de aangifte heeft gebogen.
Onze visie
Als de politie een auto stopt, dan moet de bestuurder van de auto een rijbewijs kunnen overhandigen. Ilyass had dus zijn rijbewijs moeten geven. Kan hij dat niet, dan is dat een terechte reden voor een arrestatie. Toch had de politie hem niet hoeven te arresteren voor dit feit – ze hadden ook met hem mee kunnen gaan om zijn rijbewijs te halen zoals hij voorstelde of hem op een andere manier kunnen identificeren middels de diverse pasjes en papieren die hij bij zich had. De arrestatie was dus een keuze.
Het geweld waarmee Ilyass is gearresteerd staat niet in verhouding tot het feit waarvoor hij gearresteerd is: door rood rijden. Daar komt bij dat zijn vrienden getuigen dat er geen geweld is gebruikt en geen verzet is gepleegd door Ilyass – zelf gebruikten zij ook geen geweld. Waarom was er dan zoveel politie aanwezig? Ilyass heeft geen boete gekregen en wordt niet vervolgd vanwege verzet tegen de politie of geweld tegen de politie. Ilyass en zijn vrienden beschrijven bovendien dat er geweld is gebruikt terwijl hij al handboeien om had en daarmee onder controle was van de politie. Op basis hiervan concluderen wij dat hier sprake was van buitenproportioneel politiegeweld.
Op de beelden is te horen dat de agenten Ilyass uitschelden voor zwijn en tyfusjong. Het uitmaken van iemand voor klootzak of tyfusjong is buitengewoon ongepast en kan gecategoriseerd worden als uitschelden en slechte bejegening door de agent(en) in kwestie. Een Marokkaans-Nederlandse jongen (in de Ramadan) uitschelden voor zwijn is te kwalificeren als belediging met een discriminatoir karakter. Sterker nog het is een voorbeeld van antimoslimsracisme. Het negatief gebruik van symbolen, woorden en afbeeldingen die geassocieerd worden met de islam of (vermeende) moslims.
Tot slot, de agenten belemmeren actief het filmen door de aanwezige vrienden en worden weggestuurd door de hondengeleider. De politie mag volgens eigen richtlijnen filmende omstanders niet belemmeren. De bedreiging door de hondengeleider is onacceptabel en roept – opnieuw – zorgen op over de cultuur bij de hondenbrigade.