Negen schoten gelost en daarna getaserd. Waarom werd er niet direct gekozen voor de taser?
Gepubliceerd: 07 May 2018
Terwijl Nederland van de zon geniet, steekt een 31-jarige asielzoeker uit Syrië drie mensen neer in Den Haag. Ze zijn ernstig gewond maar inmiddels buiten levensgevaar, meldt de politie. Omroep West sprak een getuige die zegt dat de man probeerde om iemand zijn keel door te snijden. Super heftige gebeurtenis. Allereerst spreken wij onze steun uit aan de drie slachtoffers en omstanders. Vanuit Controle Alt Delete kijken wij, in dit geval op basis van filmpjes die zijn gedeeld, kritisch naar het optreden van de politie. Had dit anders gemoeten?
Reconstructie
Op het filmpje van een getuige op Omroep West is te zien dat de man gespot wordt door de politie. Een agent te fiets wijst hem aan (dat is hem!) terwijl een politieauto dichtbij rijdt. De agent laat zijn fiets vallen en trekt gelijk zijn wapen. De man blijft doorlopen, maar hij lijkt op dat moment geen gevaar voor de agent of voor iemand anders. Op de beelden van Omroep West is niet te zien dat de man op de politie afkomt, wel dat hij zijn pas inhoudt en naar de agent kijkt. Dan wordt er zes keer geschoten, het is niet duidelijk door welke agenten.
Schieten ter aanhouding: mag dat?
Volgens de Nederlandse ambtsinstructie is schieten toegestaan. In artikel 7 staat dat je een vuurwapen mag gebruiken om iemand aan te houden die zich aan zijn aanhouding onttrekt. Dat mag alleen als hij wordt verdacht van een misdrijf waarop 4 jaar of meer gevangenisstraf staat. De ambtsinstructie is niet overeenstemming internationale afspraken. De Verenigde Naties hebben in 1990 een resolutie aangenomen waarin ze 'basic principles' hebben vastgesteld. 'Basic principle no. 9' schrijft voor dat wetshandhavers alleen mogen schieten om zichzelf/iemand anders te verdedigen of om een situatie te voorkomen waarin iemands leven op het spel staat. Lees het na op pagina 110. Daar lijkt in deze situatie geen sprake van.
Schieten terwijl verdachte op de grond zit
Nadat er zes keer op de man geschoten is, trapt een agent met zijn voet tegen de man. De man gaat vervolgens overeind zitten. De agenten blijven op een veilige afstand. Daarna schieten de agenten nóg drie keer terwijl zij achter de man staan. De man is, doordat hij op de grond zit, duidelijk geen gevaar meer. De politie verklaarde later dat hier sprake was van waarschuwingsschoten. Het is onduidelijk waarom er voor werd gekozen om te schieten om de te waarschuwen, als hij al op de grond zit.
Gebruik van taser
Op andere beelden die op Dumpert staan is te zien dat er een arrestatieteam komt dat is gewapend met tasers en automatische geweren. De man zit nog steeds op de grond. Hij knelt het mes in zijn hand. Hij wordt getaserd, ontwapend en vervolgens met een brancard afgevoerd. Op deze heftige beelden is duidelijk te zien dat de man bloedvlekken bij zijn buik heeft. Komt dat door een schot van de politie? Dan is het persbericht van de politie mogelijk onjuist, waarin staat dat hij in zijn been geschoten is.
Waarom is de taser niet in eerste instantie ingezet, in plaats van het vuurwapen? De politie verklaarde later dat de eenheid Den Haag geen tasers heeft. De agenten met tasers zijn van het arrestatieteam. Dat roept de vraag op hoeveel tijd er zat tussen het schieten en de aankomst van het arrestatieteam. Er waren immers voldoende politieagenten aanwezig om de man te omsingelen en op die plek te houden totdat het arrestatieteam ter plaatse zou zijn. De politie heeft, zo laat het filmpje zien, dat niet geprobeerd. Er werd direct geschoten zonder dat de man een gevaar voor de agent(en) was. Daarmee heeft de politie een risico genomen dat de man zou kunnen overlijden als gevolg van het politieoptreden.
Waarom wordt de taser ingezet tegen een man die al onder controle is van de politie en die, zolang hij op de grond zit, geen bedreiging vormt voor de politieagenten? Mogelijk kon de man ook ontwapend worden zonder gebruik van de taser. Werd er voldaan aan de vereisten van proportionaliteit (ingezet middel staat in verhouding tot het doel) en subsidiariteit (er was geen lichter middel voorhanden waarmee het doel ook bereikt kon worden)?
Onze vragen:
- De politie schiet zes keer tijdens de aanhouding, zonder dat de man een direct gevaar voor de politie is. Dat mag volgens de ambtsinstructie maar niet volgens internationale afspraken. Wij vragen Tweede Kamerleden om de ambtsinstructie (artikel 7) te agenderen en te bespreken.
- Waarom is in eerste instantie het vuurwapen ingezet en niet de taser? De taser is er toch juist voor dit soort situaties?
- Het persbericht van de politie komt niet geheel overeen met beelden die online staan. Zitten er onjuistheden in het persbericht van de politie?