Gepubliceerd: 02 Dec 2016
Het kabinet schrijft: “Onderscheid maken zonder objectieve rechtvaardiging bij (proactief) politieoptreden is ontoelaatbaar. Het voorkomen van etnisch profileren - al dan niet onbewust of incidenteel - is van cruciaal belang voor de legitimiteit van het optreden van de politie, het maatschappelijk vertrouwen van een ieder in de politie en effectief politieoptreden. Alhoewel er geen indicatie is dat er sprake is van een trend van etnisch profileren wordt het probleem niet ontkend.”
Concreet wordt er nu ingezet op 4 maatregelen:
Maatregel 1. “Overeenkomstig de overgenomen motie Marcouch breidt de politie nog dit jaar de politie.nl-app uit zodat burgers op laagdrempelige wijze een melding kunnen maken van - dan wel een klacht kunnen indienen over - een in hun ogen onterechte staandehouding. De app zal daarbij ook informatie verschaffen over staandehouden”.
Controle Alt Delete (CAD) ziet het als een groot succes dat de ideeën die CAD voorstelde zijn overgenomen door het parlement, de minister en de politie. Onze kritiek op de politie app ( ) is serieus genomen, en de blueprint van de app die CAD met behulp van crowdfunding wist te financieren, is gekopieerd. Dit zorgt voor een betere informatie naar burgers toe, en voor meer mogelijkheden om te klagen over etnisch profileren.
Maatregel 2. De politie stelt nog dit jaar een code vast voor bewuster en zorgvuldiger selecteren. Deze code beschrijft de professionele norm die de politie hanteert en op welke wijze zij met burgers om willen gaan bij een staandehouding.
Dit handelingskader wordt nu geschreven door de eenheid Amsterdam. CAD en Amnesty hebben in een vroeg stadium meegedacht over dit handelingskader. De input die de politie meegegeven is, werd serieus genomen en is verwerkt in verschillende versies van de code. De laatste versie hebben wij nog niet gezien, dus of het inhoudelijk door ons gesteund wordt, kunnen we nog niet zeggen.
Maatregel 3. De politie werkt aan meer informatiegestuurd politiewerk. Wanneer een politiefunctionaris een naam of kenteken invoert in het informatiesysteem (vóór, tijdens of ná een staandehouding) en dan geautomatiseerd geregistreerde bevragingen worden getoond kan meer op maat gesneden politiewerk plaatsvinden. Nog dit jaar levert de politie daartoe een inventarisatie op van benodigde aanpassingen in haar systemen
Het idee hierachter is dat een agent kan zien in het systeem dat een burger de afgelopen tijd al meerdere keren is gecontroleerd zonder dat er wat gevonden is. De agent kan dan besluiten om niet tot een controle over te gaan. Zo wordt voorkomen dat onschuldige burgers vaak onterecht gecontroleerd worden. Een interessante vinding, die hopelijk impact zal hebben om de hoeveelheid onterechte controles.
Maatregel 4. De politie zal meer aandacht geven aan kennis en vaardigheden, het juridisch kader en het vormgeven van een staandehouding, aangevuld met trainingen voor het gericht aanleren van vaardigheden voor bewuster en zorgvuldiger selecteren. Komende twee jaar werkt elk basisteam aan de versterking van het eigen vakmanschap gericht op de uitvoering van proactieve controles. Hierbij zijn leermodules beschikbaar die gerichte voorbeelden en dilemma’s uit de praktijk bevatten. Agenten met een biculturele achtergrond komen aan het woord die eigen ervaringen delen.
Er bestaan meerdere trainingsmodulen in verschillende eenheden. De eenheid Amsterdam heeft het afgelopen jaar gewerkt aan een uitgebreid lespakket met filmpjes, literatuur en lezingen, waarbij ambassadeurs worden getraind om met ‘collega’s’ het gesprek aan te gaan over etnisch profileren. Dit project is met name gericht op de bewustwording van (onbewuste) vooroordelen, en van daaruit gericht op gedragsverandering. De kwaliteit van deze module valt of staat bij de inhoud van de lesstof, en de kwaliteit van de ambassadeurs.